Balkan – Zuid dag tot dag

---

We hebben een vroege vlucht en slapen voor vertrek bij het vliegveld. Dat is deze keer Schiphol. Ik heb voor €114,- een park-sleep-fly geboekt bij Ibis. Niet goedkoop, maar dat was de beste optie. Ik moet de dag van vertrek nog werken en we vertrekken na het eten richting hotel. We konden thuis al inchecken in het hotel, nu alleen de sleutel halen. En een briefje met de tijden van de shuttle bus, voor morgenvroeg. De kamer is prima, de locatie niet bepaald. We slapen op de begane grond aan de voorkant. Waar iedereen aankomt en mensen luid staan te praten. En waar de motoren van bussen en taxi’s warmdraaien. Een hoop herrie dus. Aangezien er geen airco is maar wel warmte, willen we het liefst het raam open laten vannacht. Maar dan hoor je die herrie nog beter. Raam dicht is ook geen optie, want dan smelt je. We zullen het ermee moeten doen. We gaan op tijd naar bed, morgen moeten we er om half 8 uit.

Als we zijn opgestaan en ingepakt, begint het wachten. Eerst op de shuttlebus van Ibis. Die komt 10 minuten te laat. Gelukkig zijn we op tijd op Schiphol. De rij voor de bagage valt mee en die bij de controle ook. Maar dan moet mijn tas gecontroleerd worden. Omdat ik geen zin heb camera’s en accu’s eruit te halen. Dat is namelijk zo’n beetje de hele inhoud van mijn rugzak. Dus ja, het is mijn eigen keuze. Ik wist alleen niet dat er vandaag iemand wordt ingewerkt op tascontroles… En natuurlijk begrijp ik dat hij nog moet leren. Maar we moeten wel een vliegtuig halen! Dat is nog een eindje wandelen. Gelukkig hebben we nog nooit meegemaakt dat Austrian op tijd vertrekt. Ook nu is er vertraging. We vertrekken ruim een half uur te laat. Onderweg krijgen we drinken en een snackje. Verder niets bijzonders.

We landen om 12.15 in Wenen. Betekent dat we een half uur hebben om over te stappen. Als we uit dit vliegtuig zijn tenminste. De volgende gate is 20 minuten verderop, we moeten stevig doorsjouwen. Bij de gate aangekomen kunnen we meteen boarden en… in een bus stappen. Crap. Aangezien het nu 12.40 is en onze vlucht om 12.45 gaat, geloven we niet dat deze wel op tijd vertrekt. Niet dat we haast hebben, maar dit past geheel in ons beeld van Austrian en hun eeuwige vertragingen. En inderdaad, we vertrekken ook nu te laat. Het vliegtuig is afgeladen vol en natuurlijk krijg ik de breedste passagier naast me. Andy is ook niet al te smal, dus ik voel me een harinkje…

We krijgen weer drinken en een snackje. Oh, dat is grappig: deze keer kunnen we kiezen uit een chocoladereep of een heuse appel. Als in “fruit”. Na weer 1,5 uur vliegen komen we aan in Tirana, Albanië. Land # 54: check! We moeten eerst door de douane. Stelt niet veel voor. Dan onze koffers opwachten. Ik zie een ATM en haal meteen even Albanese lekjes. Met 15.000 moeten we een eind komen. Dat is ongeveer €120,-. Met onze koffers stappen we de ontvangsthal binnen. Daar zitten ook meteen de autoverhuurders. We lopen naar Enterprise, waar we geboekt hebben. We worden geholpen door een erg aardige jongen. Eindelijk eens een autoverhuurder die ons niet iets aan probeert te smeren. We krijgen een Citroen-weet-ik-veel-wat. Nou, zegt Andy, dat is Frans, dus ik denk het niet.

De jongen schiet in de lach en kijkt wat er mogelijk is. We kunnen een upgrade nemen naar een Hyundai Accent. Kost dat? 3 piek per dag. Dat is niet duur. We hebben ‘m 11 dagen nodig, doe maar. Dit is bovendien een diesel, een stuk voordeliger met brandstof. Die extra 33 piek verdient zich wel weer terug. De jongen maakt de papieren in orde. Dat is inclusief het akkoord om naar andere landen te mogen reizen. Daarvoor moeten we €48,- betalen. We hebben ook een groene kaart nodig. Die kunnen we bij de grens halen voor €40,-. De jongen adviseert ons die te halen als we van Albanië naar Kosovo gaan. Niet dat we hem nodig hebben in Kosovo, maar daar is hij het voordeligst. Okay. Verder adviseert hij om in Macedonië te tanken. Want daar is de brandstof blijkbaar het goedkoopst. Hij geeft ons een hand en wenst ons een fijne vakantie. Wat een aardige jongen!

We zoeken parkeer area C3, waar onze huurauto zou moeten staan. En inderdaad. Een andere aardige jongen is al bezig hem te controleren. Hij laadt onze koffers in, legt uit hoe we het parkeerterrein kunnen verlaten en dan kunnen we naar de stad. Ons hotel zit middenin het centrum. Na 3 rondjes vinden we de juiste straat. Gelukkig heeft ons hotel een parkeergarage, want dat was anders een dingetje geweest. We worden geholpen met onze bagage en iemand brengt ons naar onze kamer. Dat is een prima ruime kamer. Hij is alleen niet zo koel, ondanks de airco. Komt omdat ze de airco centraal hebben uitgezet. Ook al is het buiten nog steeds 25 graden. Dat is nou jammer, want we hebben zo graag een koele kamer. Nou ja, niets aan te doen. We gaan lekker de stad in! Wordt ook tijd, want het is inmiddels 5 uur geweest. Het zal niet zo lang meer licht zijn. We kunnen nog net een deel doen van de wandeling die ik had bedacht.

Eerst lopen we naar de piramide van Tirana. Dat was ooit een museum, ontworpen door de dochter van Enver Hoxha. U weet wel, de communistische politiek leider van Albanië van 1944 tot 1985. Enver deed op het eerste gezicht goed werk. Hij zorgde dat Albanië er weer snel bovenop kwam, nadat het in WWII in puin was gelegd. Het land werd geïndustrialiseerd, groeide economisch snel en had een ongekende vooruitgang op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg. Prima land. Zolang je het eens was met meneer Hoxha tenminste… Hij was namelijk niet vies van de doodstraf, van lange gevangenisstraffen voor tegenstanders en van het uitzetten van hun gezinnen naar afgelegen, strikt gecontroleerde dorpen. Mede door zijn vriendschappen met eerst Stalin van de Sovjet Unie en daarna Mao van China, was zijn reputatie op zijn minst twijfelachtig.

Anyhow, hij stierf in 1985 en 3 jaar later liet zijn dochter een piramide voor hem bouwen. Daar zijn we nu, bij de inmiddels vervallen piramide. Want toen het communisme viel in 1991, verviel ook de behoefte aan een museum ter nagedachtenis aan deze communistische leider. Daarom zou het een cultureel centrum gaan worden, waar ook tentoonstellingen gehouden konden worden. Maar toen kwam de Balkan-oorlog. De piramide werd tijdelijk gebruikt als NAVO-basis. Daarna kwam het leeg te staan. Het verviel tot favoriete hangplek van de Tiranese jongeren. Omdat het al 10 jaar niet meer wordt gebruikt en het gebouw aan het vervallen is, waren er plannen om het te slopen. Dat is gelukkig tegengehouden dankzij een petitie.

In mei 2018 werd bekend gemaakt dat ons eigen architecten bureau MVRDV heeft een plan bedacht om het om te bouwen tot een centrum voor technologie, kunst en cultuur. Dit bijzondere bouwwerk blijft gelukkig behouden. Wij bekijken eerst nog even de huidige staat, inclusief graffiti en kapotte ramen. Dan lopen we verder. Langs de nieuwe moskee en over de oude Tanners’ Bridge naar de gezellige straat Rruga Murat Toptani. We zien het parlementsgebouw met bewaking ervoor. Ik vraag netjes aan 1 van de bewakers of ik een foto mag maken. Dat mag. De bewaker vraagt belangstellend waar we vandaan komen en of we hier voor het eerst zijn. Dan krijgt hij telefoon, dus groeten we elkaar en wenst hij ons een fijne vakantie.

We wandelen verder door de Rruga Murat, tot we bij het Skanderbegplein uitkomen. Dat is het hart van de stad. Maar daar gaan we nu niet naartoe, want het begint nu echt donker te worden. En het wordt tijd om iets te eten te zoeken. We lopen langs het plein naar Parku Rinia. We vermoeden dat bij dit park wel wat eettentjes zitten. Maar eerst een foto maken van Tirana. Het woord; dat is in grote letters in het park neergezet. De letters worden regelmatig opnieuw geschilderd, met andere thema’s. Nu is het iets met hardlopers.

Dan steken we het park door en komen bij het casino uit. Dat heeft een groot terras en een restaurant. We zien pizza’s. Dat lusten we wel. We bestellen allebei een pizza en drinken en moeten daar 1770 lek voor betalen. Dat is ruim 14 euro. Inmiddels is het helemaal donker. We wandelen terug naar ons hotel. Ernaast is een supermarkt. Mooi, want we moeten nog water en drinken inslaan. Terug in onze kamer maken we koffie met het zojuist gekochte water. We relaxen lekker tot onze ogen dichtvallen.

---

We zijn al om half 8 wakker. Eerst maar even koffie. Dan wassen, plassen en aankleden. Het ontbijt is inclusief, dus schuiven we aan in de eetruimte. Er is voldoende keuze. Na het ontbijt pakken we de laatste spullen in en checken uit. We vragen of we de auto nog even mogen laten staan. Dat mag, geen probleem. Mooi, want dan kunnen we nog even de stad in. Maken we het rondje van gisteren af. Dat kan makkelijk, want het ligt allemaal bij elkaar en vlakbij ons hotel.

Eerst lopen we nog een keer door de Rruga Murat. Natuurlijk maken we ook nog even foto’s van de Tirana-letters bij daglicht. En gaan we nu wel het Skanderbegplein bewonderen. Onderweg komen we eerst langs wat kleurige overheidsgebouwen. En langs het Bunk’ Art 2 Museum. Daar moet je naartoe als je meer wilt weten over het leven in Tirana onder het communistische regime. Wij lopen verder naar het plein.

Daar zijn verschillende bezienswaardigheden. Je vindt er onder andere het Nationaal Historisch Museum, de Opera en de oude Et’hem Bey moskee. Die in de steigers staat. Dat is dan weer jammer. Er is een groot standbeeld van meneer Skanderbeg, waarnaar het plein is genoemd. Dat is de nationale held van Albanië. Die in de 15^e eeuw leefde. Dat is a long, I say a long time ago. Ziezo, nu wordt het tijd om onze auto op te zoeken en de stad uit zien te komen.

Dat valt niet helemaal mee, het is best druk. Het helpt ook niet dat ze een stuk snelweg hebben afgesloten. Er zijn geen omleidingsbordjes. Vonden ze blijkbaar niet nodig: zoek het lekker zelf uit. We volgen de andere auto’s, hopend dat die dezelfde kant op moeten. De omleiding gaat over een slechte weg en zelfs over een stuk smal gravelweg. Zouden ze dat ook overlegd hebben? “Moeten we niet eerst die alternatieve route asfalteren?” ”Neh, ze redden zich wel”.

Uiteindelijk komen we weer op de snelweg uit, richting Krujë. Dat ligt een uurtje rijden vanaf Tirana en ik heb er een stopje gepland. Krujë heeft namelijk een schattig centrum, met smalle straatjes en kleine shopjes. En het heeft een mooi kasteel. Krujë ziet er sowieso mooi uit, want het ligt tegen een berg aangeplakt. We parkeren op een terrein vlakbij het oude deel en betalen 200 lek, €1,60. We mogen de hele dag blijven staan. Dat hoeft nou ook weer niet, maar toch bedankt.

We dwalen door de smalle straatjes. Daar wordt van alles te koop aangeboden. We zijn niet zo in een shop-mood en kijken alleen een beetje rond. Dan dalen we de berg weer af, terug naar de snelweg. Die volgen we een eind. Tot de grens met Kosovo. We komen door een toltunnel en betalen 640 lek, oftewel 5 piek. Toerend naar de grens komen we langs prachtige bergen. We vinden het hier erg mooi. Daar helpen natuurlijk ook de herfstkleuren op de bergen erg aan bij. We stoppen alleen een keer bij een grote benzinepomp om te plassen.

Voor we er erg in hebben, zijn we al bij de grens met Kosovo. De jongen van Alamo had ons verteld dat we hier bij een verzekeringskantoortje een groene kaart moeten halen. We zien niet zulke kantoortjes. Misschien na de eerste grenspost. Dus sluiten we aan voor de Albanese douane. Die bekijkt onze paspoorten en autopapieren en dan mogen we verder. Ah kijk, daar zitten een paar insurance kiosken. We vragen een groene kaart. Hebben we niet nodig voor Kosovo. Klopt, maar wel voor Macedonië en Griekenland.

Oh, die moeten we bij de Albanese customs halen. Waar dan? Nou, daar! De dame wijst naar het kantoor naast de douanehokjes van de Albanese douane. Ik loop er met de autopapieren en met geld naartoe. Inderdaad, hier kan ik een groene kaart halen. Zoals verwacht kost dat €40,-. Met het groene papiertje in de hand zoek ik Andy weer op. Nu kunnen we door de Kosovaarse douane. De douane-meneer wil weten waar we vandaan komen, waar we naartoe gaan en ook hij wil onze autopapieren zien. Kan allemaal hoor. Dan zet hij een stempel in onze paspoorten en wenst hij ons een goede reis.

Ziezo, we zijn in Kosovo! Land #55: check. We slapen vannacht in Prizren, de 2^e stad van Kosovo. Dat ligt niet ver over de grens. We vinden ons hotel net buiten het centrum en melden ons bij de receptie. We slapen op de 3^e verdieping. Er is geen lift… Als we onze zooi naar boven hebben gezeuld, nemen we eerst een kopje koffie. Dan gaan we de stad bekijken. We wandelen naar de rivier Bistrica en zien het gezellige hart van de stad.

Dat bevindt zich rond de oude stenen brug. Daar zie je de mooie Sinan Pasha Moskee en het gezellige Shatërvan plein. Daar zijn allemaal eettentjes. Hoewel het nog wat vroeg is, het is 5 uur, hebben we best zin in avondeten. We zien een redelijk druk terras en ruiken lekkere luchtjes. Daar nemen we plaats. We worden al snel vriendelijk geholpen. De ober is benieuwd waar we vandaan komen. Aan mij ziet hij wel dat ik uit Holland kom. Andy is een ander verhaal. Ah, Dutch-Indonesian it is.

We bestellen wat de mensen naast ons hebben, want dat ziet er erg lekker uit. Het is een soort kofta, met heerlijk brood en salade. Het komt al snel en het is erg lekker. Het kost ook nog geen knoop. Met drinken erbij zijn we een tientje armer. En we zitten behoorlijk vol. We krijgen nog sinaasappelpartjes van het huis en nemen dan afscheid. We bewonderen de moskee nog een keer en lopen dan richting de oude Turkse Hamam. We slaan nog een keer af en wandelen langs de andere kant van het water terug naar ons hotel. We kijken een film op de laptop voor we lekker gaan slapen.

---

We hebben een uur langer vakantie! Vannacht is de wintertijd ingegaan, dus is de klok een uur verzet. Als we om 8 uur opstaan, is het nog maar 7 uur. Nice. We gaan eerst ontbijten. Dat kan in het restaurant in de kelder. Denken we. Het is niet heel duidelijk waar we moeten zijn. Een vriendelijke jongen wijst ons een tafeltje en even later krijgen we brood, gebakken ei, tomaat en sju. Geen koffie. Het werd ons niet aangeboden en we hebben er niet om gevraagd. Ach.

Om 9 uur kunnen we vertrekken. We willen eerst naar het fort van Prizren. Onze navi kent het helaas niet en we kunnen de weg ernaartoe niet vinden. Nou ja, laat maar dan. Dan rijden we wel door naar Mirusha. Daar heb je als het goed is een mooie waterval. Om er te komen, toeren we lekker door Kosovo. Het is hier mooi en rustiek. Mooie bergen, gemoedelijke dorpjes. De bebouwing is een beetje gek. Er staan grote panden, de 1 wel netjes afgestuct, de andere niet.

We rijden door tot we het vermoeden krijgen dat we Mirusha voorbij zijn gereden. We vragen even bij een benzinepomp. Inderdaad, het is 3 kilometer terug. Dus draaien we om. We slaan af naar een gravelweg. Die verandert al snel in een niet-te-doen weg met grote kuilen. Daar gaan we ons niet aan wagen. We hebben geen idee hoever het is en we zien niets dat erop lijkt dat we er bijna zijn. We draaien weer om, rijden terug naar de hoofdweg en dan verder.

Naar Pristina. Dat is de hoofdstad van Kosovo. En niet zoveel aan, zeggen ze. Dat klopt ook wel. Het is gewoon een grote stad, met een paar aardige dingen. Wij rijden langs 2 van die aardige dingen. Het eerste is het Bill Clinton standbeeld. Inderdaad, de oud-president van Amerika. In Kosovo zijn ze groot fan van Bill, want hij stond voor de Kosovaren aan de wieg van hun onafhankelijkheid van Servië. Daarom is er een standbeeld en de straat is ook naar hem vernoemd.

Dan zoeken we het Newborn-statue. Net als in Tirana zijn dit grote letters, die hier het woord “newborn”vormen. Het herdenkt de onafhankelijkheid van het land, oftewel de geboorte van Kosovo. Elk jaar op onafhankelijkheidsdag – 17 februari – wordt het opnieuw onthuld. Dan zijn de letters weer in een nieuw thema zijn geschilderd. En soms passen ze de letters een beetje aan. Dit jaar staat er “new10rn”, omdat het 10 jaar geleden is dat Kosovo onafhankelijk werd.

Verder vinden we het wel prima zo. We tikken “Skopje” in op de navi en rijden naar Macedonië. Dat gaat weer langs prachtige bergen en het laatste stuk langs een ambitieuze aanleg van een nieuwe snelweg. Ongeveer 25 kilometer voor Skopje is de grens. Eerst het Kosovo-deel van de grens. Een vriendelijke man bekijkt onze papieren en zet een uitreisstempel in onze paspoorten. Dan naar het Macedonië-deel. Hier geen stempel, maar wel een vriendelijke jongeman. We mogen een hokje verder. Daar wil men onze auto controleren en in de koffers kijken. Prima hoor. We mogen ook hier verder en we worden vriendelijk uitgezwaaid.

En dan zijn we in Macedonië, land # 56: check! Tenminste, we dénken dat het Macedonië heet. As we speak speelt er een naamsconflict. Of eigenlijk speelt dat conflict al 27 jaar. Het is een van de langstlopende burenruzies in Europa. Na het uiteenvallen van Joegoslavië in 1991, koos dit land de naam “Macedonië”. Tot grote woede van de Grieken, want die hadden al een provincie met die naam. De ruzie ging van kwaad tot erger en werd zelfs uitgevochten in EU- en NAVO aangelegenheden.

Griekenland dwong af dat Macedonië zich FYROM ging noemen: Former Yugoslavian Republic of Macedonia. Maar nu lijkt er eindelijk een einde aan het gesteggel te komen. Dit jaar, 2018, is er een voorstel gedaan: Noord-Macedonië zou het moeten worden. Daar is een referendum gehouden en is er een stemming in het Macedonische parlement geweest. Ze zijn er nog niet helemaal uit, want er moeten nog 2 cruciale stemmingen gehouden worden. En daarna moeten de Grieken er officieel nog iets van vinden. Daarom houden wij het voorlopig nog even op “Macedonië”.

We rijden naar de hoofdstad Skopje. Daar slapen we vanavond, dus zoeken we ons appartement. Dat ligt tegen het centrum aan, bijna aan de rivier Vardar. We moeten ons melden in een kantoortje. Het moderne appartement is aan de achterkant, op de 7^e verdieping. Geen nood: er is een lift. Het appartement heeft een balkon en vanaf daar hebben wij een mooi uitzicht op een deel van de stad. We zien de St. Mother of God kerk, de opera, een gebouw in aanleg en het politiebureau. Allemaal indrukwekkende gebouwen.

Als we onze spullen hebben geïnstalleerd, gaan we de stad verkennen. Te beginnen met de oude bazaar. Dat ligt in het oude gedeelte van de stad. Wat daar nog van over is tenminste. Een grote aardbeving vernielde in 1963 namelijk een groot deel van de stad. Omdat het toen nog tot het communistische Joegoslavië hoorde, werden veel beschadigde gebouwen vervangen door gebouwen in de typische socialistische bouwstijl.

In de 21^e eeuw ontstond het plan om de uitstraling van de stad te veranderen, van voormalig communistisch naar klassiek met een geschiedenis. Er werd een plan gemaakt: Skopje 2014. Dat plan bestond uit de bouw van zo’n 20 gebouwen en 40 monumenten rond de rivier Vardar. Daar zijn ze nog niet helemaal mee klaar, maar ze zijn al wel een heel eind. Maar daar komen we straks. Eerst het oude gedeelte. We komen bij een overdekte markt, waar we heel even rondkijken. Er is voornamelijk etenswaar te koop.

Dan wandelen we naar de oude buurt. Door smalle straatjes dwalen we langs kleine shopjes. Waarbij het enorme aantal bruidswinkels opvalt. Ze hebben hier duidelijk een hobby. Naast bruidswinkels heb je hier allerlei ambachtelijke winkeltjes. De place to be voor je kleermaker, leerlooier, schoenmaker en tingieterij. Ondertussen weten we wat er ook alweer was met wintertijd. We hebben dan wel een uur extra vakantie, het is ook een uur eerder donker. En dat merken we hier goed. Het was al een beetje bewolkt toen we aankwamen en nu begint het echt donker te worden. Maar dat blijkt in Skopje geen probleem te zijn. Alle mooie gebouwen, bruggen en beelden zijn uitstekend verlicht.

Vanuit de oude buurt wandelen we terug richting de Vardar. Eerst komen we nog langs de prachtige oude Turkse Hamam. In het prachtige gebouw van de voormalige Daut Pasha Baths is nu een museum gevestigd. We lopen verder naar Macedonia Square. Dat is het centrale plein van de stad en het grootste in Macedonië: maar liefst 18,5 km2. En dan zien we het resultaat van Skopje 2014. Grote, pompeuze gebouwen en grote, pompeuze beelden. Heel veel beelden. Je struikelt er bijna over. Maar eigenlijk vinden we het best leuk.

We vermaken ons een tijdje op het plein aan deze kant van de oude Stone Bridge. Die brug is prachtig en best indrukwekkend. Het verbind het oude met het nieuwe deel. Aan de andere kant gaat het plein verder. Wat aan deze kant van het plein meteen opvalt, is de enorme Macedonische vlag en het gigantische beeld van Alexander de Grote. Of eigenlijk is die laatste een fontein, waar ‘s avonds een klein waterballet-showtje wordt opgevoerd. Maar dat bekijken we later.

Eerst bewonderen we nog een tijdje de mooi verlichte brug en de gebouwen langs de Vardar. En dan hebben we wel zin in een hapje eten. Bij het enorme standbeeld van Alexander de Grote zien we restaurant Pelister. Die was ons aanbevolen door de jongen van het appartement. We nemen plaats op het terras. We worden zeer vriendelijk geholpen. Andy bestelt een steak, ik pasta met zalm. Een lekker taartje na en we hebben heerlijk gegeten, voor 1860 denar. Met fooi erbij zijn we 35 piek kwijt.

Ziezo, we wandelen maar eens terug richting hotel. We lopen we onder de Porta Macedonia door. Die heeft verdacht veel weg van de Arc de Triomphe in Parijs. Deze grote boog werd net voor het Skopje 2014-project opgeleverd, in 2011. Dat was vanwege het 20-jarig bestaan van het land. Dit valt in de categorie “het kost wat, maar dan heb je ook wat”: ze hebben er maar liefst 4,4 miljoen euro voor neergeteld. U kunt zich voorstellen dat er mensen waren die daar een mening over hadden…

Anyhow, we lopen langs de Vardar terug naar ons hotel. Snel even douchen en dan zijn we op tijd voor de Formule 1- wedstrijd in Mexico. Die wordt ook hier uitgezonden gelukkig. Weliswaar met nasynchronisatie en commentaar in het Macedonisch, maar dat mag de pret niet drukken. Onze Max Verstappen wint de race, Hamilton wordt wereldkampioen en wij gaan lekker slapen in de hoofdstad van Macedonië.

---

Omdat dit een appartement is, zit er geen ontbijt bij. Geeft niets, ik heb voor noodgevallen maaltijdrepen meegenomen. Eten we die eerst en dan zien we later onderweg wel. Vandaag gaan we een eind door Macedonië toeren. Maar eerst wil ik nog even bij de St. Clement Kerk kijken. Dat is namelijk een bijzonder gebouw. Heel anders dan de pompeuze gebouwen langs de Vardar. Toch is dit gebouw ook betrekkelijk nieuw: het werd in 1990 opgeleverd.

Als ik uitgekeken ben, zoeken we onze weg de stad uit. Dat lukt en om 10 uur zitten we op de weg naar Veles en Prilep. Ik heb voor onderweg 1 stopje gepland in Krusevo, voor de rest genieten we van de omgeving. Het is hier prachtig, in de bergen. Het hele land is in herfsttinten gehuld. We stoppen onderweg eens om te tanken. Dat was volgens de verhuurjongen hier in Macedonië het voordeligst. Dat geloven we maar en we laten de tank volgooien.

Dan verder, tot Krusevo voor het stopje. Krusevo ligt schitterend tegen een berg aangeplakt. We kronkelen omhoog tot aan de bovenkant van het dorpje. Daar is een memorial voor ene Tose Proeski. Dat was een Macedonische zanger, die het bijzonder goed deed in eigen land en omstreken. Hij had in elk geval 1 hele grote hit, waarmee hij Servië & Montenegro zou vertegenwoordigen in het Eurovisie Songfestival van 2003. Helaas waren er teveel deelnemende landen dat jaar. Hij mocht daarom niet meedoen.

De herkansing kwam het jaar erop. Hij nam deel namens Macedonië, maar kwam niet verder dan de 14^e plek. Dat deed geen afbreuk aan zijn populariteit in de regio. Het verdriet was dan ook groot, toen hij op 16 oktober 2007 omkwam bij een auto ongeluk. Hij was slechts 26 jaar oud. Er werd een dag van rouw afgekondigd, hij kreeg een staatsbegrafenis en de titel “eerbare burger van Macedonië”. En hij kreeg een herdenkingsmonument, het Tose Proeski Memorial House. Dat staat hier in Krusevo, want dat is de plaats waar hij opgroeide.

En daar zijn we nu. Niet omdat we fan zijn van Tose, maar omdat dit museum architectonisch interessant is. Ik vind het in elk geval erg mooi. Maar dat is niet het enige waarom we hier in Krusevo zijn gestopt. Een klein stukje verder is namelijk nog iets bizars: het Ilinden-monument. Dat wordt ook wel het Makedonium genoemd. Geen idee waarom. Het monument herdenkt de strijders die deelnamen aan de Ilinden-opstand in 1903.

Je komt er door de heuvel tegenover het Tose Proeski Memorial op te lopen. Eerst kom je langs de beeldengroep “Breaking the chains”. Dan is er een doorgang verder de heuvel op, waar aan weerskanten symbolische kanonlopen uitsteken. Daar staan de namen van gevallen soldaten op gegraveerd. Dan is er een amfitheater, met 2 mooie gekleurde muren en betonnen krukjes. Tot slot het monument zelf. Waarom is dit monument bizar? Nou, kijk maar eens hoe het eruit ziet. Niet echt een alledaags ontwerp. Beetje buitenaards wel. Je kunt er tegen betaling binnen kijken. Ik heb geen portemonnee bij me, dus gluur ik alleen stiekem even naar binnen.

En dan is het tijd om verder te gaan. We rijden terug naar het dal en dan door naar onze eindbestemming van vandaag. Dat is in Ohrid, aan het gelijknamige meer. Onze navi leidt ons de berg op. We komen bij een soort kasteelpoort, waar we onderdoor rijden. Door smalle straatjes proberen we onze guesthouse te vinden. We zien het niet, dus ga ik even vragen. We kunnen er blijkbaar niet met de auto komen. Hmm. Ik word een lange trap afgestuurd. Inderdaad, daar vind ik onderaan Villa Dudinka.

Een vriendelijk omaatje gebaart dat ik moet gaan zitten, terwijl ze iemand belt. Ik krijg de telefoon in mijn handen gedrukt. Het is haar zoon Zarko, eigenaar van dit appartement. Die komt in 5-10 minuten. Ik ga terug naar Andy in de auto. Daar kom ik geheel buiten adem aan. Zarko is er even later ook. We kunnen inderdaad niet met de auto bij het appartement komen. We zullen hoe dan ook een eind omhoog moeten klimmen. Ik leg uit dat die trappen geen optie voor ons zijn.

Zarko begrijpt het, hij denkt dat we dan beter ergens anders kunnen slapen. Hij helpt ons zoeken en rijdt ons voor naar het meer beneden ons. Daar zitten genoeg andere onderkomens. We kiezen voor Hotel Tino, waar we op het privé terrein kunnen parkeren. Een kamer kost ons €50,-. Dat is inclusief ontbijt, spa en het parkeren. En we hebben een kamer op de 4^e , bovenste verdieping. Met een balkon en met uitzicht op het meer. Het is prima in orde. De dame die ons helpt is erg aardig.

Ondertussen kletst Andy met Zarko. Hij vraagt wat we hem schuldig zijn. Nou, hij moet 2 euro aan Booking.com betalen. Andy geeft hem een tientje. Daar wil hij niets van weten. Jawel, want hij heeft ons zo vriendelijk geholpen, door niet moeilijk te doen over het cancellen en voor ons uit te rijden naar het meer. We staan erop. We nemen afscheid van Zarko, parkeren de auto en brengen onze spullen naar de kamer. Nog even een kopje koffie en dan gaan we een wandelingetje naar het centrum maken.

Lekker langs het meer en dan op zoek naar iets te eten. We hebben niet de beste keuze gemaakt, maar ach, onze kebabjes met Griekse salade zijn best lekker. Voor 860 denar zitten we vol. Nog wat fooi erbij en we zijn weer 1100 denar armer. Dat is toch nog €18,-. Maar dat betekent dat we nog veel teveel geld hebben. Morgen verlaten we Macedonië alweer en we zien niet hoe we het nog kunnen uitgeven. Oh wacht, dan tanken we morgen nog even om het geld op te maken. De auto moet immers ook vol terug, dus we kunnen nooit teveel tanken.

Na het eten lopen we een klein stukje door de oude stad en dan weer langs het water terug naar ons hotel. Daar relaxen we lekker, voor we gaan slapen.

---

We hebben vandaag een lange rit voor de boeg. All the way to Greece. Daar is het een uur later, dus het uur extra van gisteren leveren we vandaag weer in. Het is maar goed dat we op tijd wakker zijn. Om half 9 zitten we aan het ontbijt en om half 10 in de auto. We wilden eerst vanochtend nog in de Old Town van Ohrid kijken. Dat slaan we over. Die steile straatjes en trappen die we gisteren zagen, doen ons vermoeden dat dat een pittige wandeling is. Wij slaan over en gaan op weg.

Naar Sveti Naum. Dat ligt aan de onderkant van het Meer van Ohrid, tegen Albanië aan. Wat het is? Een orthodox klooster uit de 10^e eeuw. Erg oud dus. Het staat bovenop een heuvel, met uitzicht over het meer. We rijden er via een mooie kronkelroute naartoe. Om te parkeren betalen we 50 denar, 80 cent. Verder is het hier gratis. Het klooster zelf is van buiten niet bijzonder mooi. Het kleine kerkje op het binnenplein is dat wel.

In dat kerkje ligt de heilige Naum begraven. Als je je oor op de graftombe legt, kun je zijn hart horen kloppen. Or so they say. Het lijkt mij een beetje ongeloofwaardig en zelfs luguber. Want als zijn hart klopt, is hij niet dood en dus levend begraven…? Het is in elk geval erg schattig. Dat kerkje dan. Er lopen hier trouwens erg veel pauwen rond. Witte en gekleurde. Geen idee waarom. Als we zijn uitgekeken, gaan we terug naar de auto en op weg naar Bitola.

Niet dat daar iets bijzonders is, maar zo blijven we in Macedonië, terwijl we tussen 2 meren doorrijden. Dat is  het Meer van Ohrid en het Prespameer. Wist u trouwens dat het 1e meer op de Werelderfgoedlijst staat? Komt omdat het 1 van de oudste en diepste meren van Europa is, met een uniek ecosysteem. Deze route langs het meer is in elk geval spectaculair. We gaan helemaal omhoog de bergen in. Dat gaat langs de prachtige lappendeken aan verkleurde bomen. En met haarspeldbochten en magnifieke uitzichten.

We komen werkelijk niemand tegen op deze route. Dat is best knap, want hij is zeker 25 kilometer lang. Op het hoogste punt staat een soort kapelletje en hebben we geweldig uitzicht op het Meer van Ohrid. En dan beginnen we aan de afdaling. Aan deze kant van de berg is de weg een stuk slechter en het slingert en kronkelt weer enorm. Gelukkig is Andy een uitstekende chauffeur. Weer op de begane grond zien we het Prespameer. Daar moeten we langs, zodat we naar Bitola en naar de grens met Griekenland kunnen.

Zoals ik gisteren vertelde, hebben we teveel Macedonisch geld. Komt omdat we gisteren niet cash betaalden voor het appartement, terwijl we daar wel rekening mee hadden gehouden. Dus hebben we geld over. Dan gaan we in Bitola nog maar even tanken. Dat zet ook niet echt zoden aan de dijk. Er past ongeveer 10 liter bij en dat kost 760 denar. We slaan ook nog drinken, koekjes en chips in. Nog niet helemaal op, maar we zijn nu wel een heel eind. We hebben nog 300 denar over, bijna 5 euro.

Na Bitola is het niet zo ver meer naar de grens. Eerst door die van Macedonië. Een vriendelijke man bekijkt paspoorten en autopapieren en wenst ons een fijne dag. Dan naar de Griekse douane. Daar hetzelfde verhaal. Waar we naartoe gaan? Meteora. Oh, dat is mooi! Dat vermoeden hadden we al. We mogen verder, naar de customs. Een dame gluurt in de kofferbak, bekijkt ook paspoorten en autopapieren en we mogen door. Ziezo, we zijn in Griekenland!

Daar waren we vorig jaar ook, toen we kerst vierden in Athene. Nu zijn we op weg naar Meteora. Of eigenlijk naar het plaatsje Kalambaka. Het eerste stuk is niet veel aan. Maar dan krijgen we een glimp te zien van de bijzondere bergen hier. Dat belooft wel wat! Tegen half 5 komen we bij ons appartement aan: Sofia Rooms. We krijgen een kamer op de begane grond. Die is prima. We hebben een terrasje aan de achterkant, waar we lekker rustig een kopje koffie kunnen drinken.

Voor het avondeten wandelen we naar het centrum. Dat is aan dezelfde straat, maar dan 500 meter verderop. We kiezen een restaurantje uit. Daar zitten alleen toeristen. Want wie anders gaat er zo achterlijk vroeg eten? De Grieken niet, in elk geval. Andy bestelt iets met pork en ik iets met trout. Het is allebei heerlijk. We nemen een walnootcake met ijs na en dan zitten we voor €47,50 (met fooi) flink vol. Nu nog het wandelingetje terug. Dan lekker relaxen op ons terrasje, een film kijken op de laptop en naar bed.

---

Ziezo, vandaag een relaxte dag. We slapen hier 2 nachten, we hebben geen enkele haast. We slapen een beetje uit, tot 9 uur. Wat eigenlijk 8 uur is, want het is hier een uur later. Anyhow. Als we wakker en aangekleed zijn, lopen we richting centrum. Daar zagen we gisteren bij de kruising een ontbijttentje. Ze hebben er heerlijke typisch Griekse gerechten: filodeeg met spinazie & feta, croissantdeeg met iets hammerigs. Koffie erbij, heerlijk. En het kost slechts €7,60.

Dan wandelen we terug en pakken de auto. We gaan de kloosters van Meteora verkennen. Die liggen vlakbij en je kunt er een rondje langsrijden. Wat we dan ook doen. Het is hier onbeschrijfelijk mooi. De bergen zijn heel apart. Gigantische rotspilaren die zomaar uit de aarde een enorm eind de lucht insteken. Ze lijken wel op de karstbergen die we in China zagen. Of op een kruising tussen Devils Tower en hoodoos. Heel bijzonder.

En dan die kloosters. Die liggen bovenop die rotspilaren. Ooit waren het er 24. Nu zijn er nog 6 over, die je ook kunt bezoeken. Wel volgens een schema, want ze zijn niet altijd open voor publiek. En voor sommige moet je wat meer moeite doen om er te komen, omdat die alleen via lange trappen beschikbaar zijn. Er zijn er 2 makkelijk te bereiken: Rousanou en Stefanou. De eerste is gesloten op woensdagen. Het is vandaag…

Dus gaan we naar Stefanou. Daar kan ik nog net een kijkje nemen. Het sluit namelijk om 1 uur en het is nu half 1. Voor het betreden van de kloosters gelden kledingvoorschriften. Dames mogen niet in broek & met blote armen naar binnen. En mannen mogen geen korte broek aan. Als je niet voldoet aan die kledingvoorschriften, kun je bij de ingang een lange broek of een wikkelrok lenen. Ik ben goed voorbereid: ik heb een lange jurk aan en een jasje met lange mouwen meegenomen.

Binnen de muren van het complex is een schattig kerkje met prachtige schilderingen. In 1 van de koepeltjes zijn 2 restaurateurs aan het werk. Helaas mag je er geen foto’s maken, dus ik heb er maar 2. Vanaf de buitenrand van het complex heb je een geweldig zicht op Kalambaka in het dal. Mooi hoor. Ik zoek Andy weer op en doe gauw mijn jasje weer uit. Op deze laatste oktoberdag, in de bergen, is het namelijk 25 graden! Lekker hoor.

Dit was het laatste complex en de weg leidt ons automatisch terug naar Kalambaka. Daar aangekomen drinken we eerst een kopje koffie. Dan wandelen we naar het dorp, voor een late lunch. We zien een tentje met een terrasje buiten en bestellen allebei een tosti. En die is heerlijk! Het is met gegrilde kip, champignons en feta. Voor deze prima maaltijd zijn we €9,60 kwijt. We wandelen terug naar ons hotel, waar we lekker een beetje relaxen.

Tot 5 uur, dan stappen we weer in de auto, terug de bergen in. We hopen op een mooie zonsondergang bij de kloosters. Die is er niet echt. Maar ach, we genieten toch wel. We hebben nog even de hoop dat ze ’s avonds de kloosters verlichten. Helaas. Nou ja, dan gaan we wel weer naar beneden. We rijden terug naar onze guesthouse. Daar gaan we eens lekker relaxen op ons terrasje. Kopje koffie erbij, beetje lezen en internetten; prima.

Om half 8 vinden we dat we toch maar eens moeten gaan eten, ook al hebben we geen reuze honger. Naast ons zit een taverne, Skaros. Het heeft goede recensies. We zijn de eerste gasten. De eigenaar is erg vriendelijk. Hij probeert ons wat Griekse woordjes te leren. Ondertussen bestellen we een Griekse salade en souvlaki voor 2. Dat smaakt best goed. Niet zo lekker als we gisteren hebben gegeten. Maar ja, daar is de prijs ook naar, het kost ook een heel stuk minder. We zijn voor 25 euro klaar.

We nemen afscheid met een “kalinichta”, wat als het goed is “goedenavond” betekent. Terug op de kamer gaan we nog even verder met relaxen en dan lekker slapen.

---

Vandaag gaan we weer verder. Of eigenlijk terug, richting Albanië. Maar dat is later. De komende 2 nachten slapen we nog in Griekenland. In de Zagoria-regio, om precies te zijn. Maar eerst: ontbijt. Gisteren liepen we naar de Lidl voor wat boodschappen en zagen toen dat er een klein stukje verderop ook een ontbijttentje zit. Makkelijk! We bestellen er een lekker deegbroodje met kaas. Een emmer koffie erbij; prima start van de dag.

We checken uit en gaan dan op weg naar Metsovo. Daar heb ik een stopje gepland. De weg ernaartoe is erg mooi, door de bergen. Tot we op een gegeven moment naar de snelweg kunnen. Daar mogen we meteen tol betalen, €2,10. Dat zal voor de vele tunnels zijn waar we doorheen moeten. Na een uurtje rijden komen we in Metsovo aan. Dit plaatsje ligt tegen de hellingen van een berg, op 1160 meter hoogte.

Het is een erg schattig plaatsje. Een stukje Zwitserland in Griekenland, lijkt het wel. Dat komt vooral door de bouwstijl hier. Alsof je een ansichtkaart bent binnengestapt. Erg leuk om rond te wandelen en daarna op een terrasje neer te strijken. Dat laatste doen we niet, we gaan terug naar de snelweg. Ik had een route binnendoor gepland. Aangezien de gewone weg al behoorlijk kronkelt en slingert, doen we dat maar niet, we nemen de snelste route. Dat gaat prima, over die snelweg met alle tunnels.

Tot aan Ioannina. Daar moeten we afslaan. En dan begint weer een erg mooie route, door het Pindosgebergte. Dat is weer heel anders dan de bergen vanochtend in Meteora. Tegen deze bergen liggen mooie, oud uitziende dorpjes geplakt. We kronkelen zo lekker een tijdje door. Opeens komen we bij hele hoge rotsen en een prachtige oude stenen brug. Dat is de brug van Kokoris of Noutsos. Een dubbele naam, niet een vraagteken. Hij ziet er stevig uit, dus ik wandel er overheen.

Er zijn hier in Zagoria nog aardig wat van zulke bruggen te vinden. Deze is niet ver van ons dorpje, Tsepelovo. Daar rijden we nu naartoe. Ons hotel heet Archontiko 1787 en bevindt zich onderaan een heel steil straatje. Ik ga eerst maar eens kijken hoe we daar komen. Ik word allervriendelijkst ontvangen door Mary, de eigenaresse. Die roept meteen naar 1 van de mannen dat die zijn auto moet wegzetten, zodat Andy op zijn plek kan parkeren. Dat is onderaan dat hele steile straatje.

Andy volgt de aanwijzingen om te parkeren. Voor we er erg in hebben, hebben Mary en de man onze koffers al uit de auto gehaald en zijn ermee op weg naar onze kamer. Oh okay. We hebben een prachtige authentieke kamer in een prachtige authentieke herberg. Of zoiets. Onze kamer is heerlijk ruim, met een aparte badkamer. Er is ook een gezamenlijke woonkamer, die we met de gasten van kamer 1 moeten delen. Die er niet zijn; we zijn vannacht de enigen.

We gaan eerst bijkomen van de mooie rit. Dat kan met het hapje en drankje dat Mary voor ons heeft klaargezet. Dan lopen we even door het dorpje. Het ziet er erg gezellig uit. Er is een centraal pleintje, met 2 fantastische kastanjebomen. En er zijn voldoende taveernes, we hoeven ons geen zorgen te maken over het eten vanavond. Na het wandelingetje gaan we een stukje  toeren. Het is immers nog vroeg.

We rijden naar het dorpje Monodendri. Dat ligt 29 kilometer verderop en is 45 minuten rijden. Zoals verwacht, is het een mooie route. Het dorpje zelf lijkt erg op dat van ons. Daarvoor hadden we het niet hoeven doen. Nou ja, dan weten we hoe de dorpjes er hier uitzien. Hoeven we ze morgen niet allemaal te bekijken. We stoppen nog wel bij een ander mooi stenen bruggetje. Leuk hoor. Dan terug naar ons hotel, waar de hele familie buiten walnoten zit te pellen.

Voor het eten lopen we terug naar het pleintje. Volgens internet is het eten bij Mikri Aktos goed en we gaan daar naar binnen. We zijn de enige gasten. We vragen ons af hoe dat uit kan. In dit kleine dorpje zijn zeker 4 hotels/guesthouses en 5 restaurants. Nu is het natuurlijk geen seizoen meer, het is immers al november. Maar toch. Op het pleintje zijn zo te zien 3 van de 4 restaurants open. Ze hebben wild boar, wat als het goed is everzwijn is. Dat heb ik een keer in Zweden gegeten en dat was erg lekker. Andy neemt een kip-souvlaki. We nemen er ook een Griekse salade en tzaziki bij.

En dan hebben we natuurlijk weer veel teveel. Mijn boar smaakt verdacht veel naar gewoon draadjesvlees. De smaak is wel goed, maar het vlees erg droog. Andy vindt zijn kip wat minder, want er zit rozemarijn op en daar houdt hij niet van. Nou ja, dan kiezen we morgen wel een ander restaurant. Als we willen afrekenen, krijgen we eerst een soort fruithapje. Het is mierzoet en we kunnen het niet helemaal op. maar toch bedankt, hoor.

We wandelen nog even naar de andere kant van het centrum. Dat is 5 minuten lopen. Het is hier heerlijk rustig, bijna geen mens en geen auto op straat. Terug in onze kamer kijken we een film op de laptop en gaan dan slapen.

---

We hebben om 9 uur afgesproken voor het ontbijt. We worden hartelijk begroet door Mary, die ons naar de ontbijtruimte brengt. We krijgen heerlijk vers gebakken brood, een soort pizza met Griekse kaas en tomaat, versgebakken cake, een eitje en allerlei soorten jam. Een emmer koffie erbij en wij kunnen er voorlopig wel tegen.

Vandaag gaan we Zagoria bekijken. Want daarvoor zijn we hier immers. We rijden via een prachtige route naar Papingo. Onderweg passeren we een riviertje met prachtig helder en erg blauw water. Daar kijken we even rond, tot we aan het laatste stuk naar Papingo beginnen. Dat gaat over een indrukwekkende kronkelweg. Niet zo lang, wel zo spectaculair. Een mini Stelvio-pasje.

Na dat bergpasje komen we bij de Papingo Rock Pools. Voor de grote bocht naar rechts is een parkeerplaats, links daarvan vermoeden we dat de pools zijn. Want daar loopt net een gezin naartoe. Wij gaan erachteraan. En jawel, we zien al snel de prachtig gevormde pools. Met water dat recht uit de bergen komt en steen dat wel marmer lijkt. Dat maakt samen een schitterend plaatje. Gelukkig is het niet druk. Denk dat er met ons erbij 4 setjes mensen rondscharrelen. En niet allemaal tegelijk op hetzelfde punt, we kunnen allemaal rustig genieten.

Dat lukt wel. Niet alleen is het hier prachtig, het is ook nog eens heerlijk weer. Begin november, zon en 26 graden; wat wil je nog meer? Als we zijn uitgekeken, rijden we weer die mooie kronkelweg terug. Vlak daarna hebben ze op een perfecte plek een bankje neergezet. Daar gaan we eens lekker van het uitzicht en van het heerlijke weer genieten. We vervolgen onze route door Zagoria, tot we bij een terrasje komen. We hebben wel zin in koffie met een mooi uitzicht.

Dan gaan we verder, naar Konitsa. Want ook daar is een mooie stenen brug. De mooiste van de stenen bruggen hier, zeggen ze. Dat zullen we dan nog wel eens zien. In Konitsa slaan we af naar die brug. Dan worden we tegengehouden door een enorme kraan. Die staat daar ik-heb-geen-idee-wat te doen. Daarbij veroorzaakt hij een schuimbaan op de weg. Daar kunnen we niet doorheen. Niet met de auto en niet te voet, mopperdemopper. Er zit niets anders op dan om te keren.

We rijden de gewone brug over en zien dan aan onze rechterkant de oude brug, in vol ornaat. Ha, kunnen we ‘m toch bewonderen!

Ik had bedacht om een mooi rondje door Zagoria te rijden. Onze navimiep heeft echter een hele rare route in gedachten. Het ziet er niet naar uit dat dat snel een normale route wordt. Laat maar, we nemen wel de gewone weg terug, richting hotel. Geen straf, want ook dat is prachtig.

Voordat we terug gaan naar Tsepelovo, slaan we nog een keer af naar Monodendri. Inderdaad, het dorpje waar we gisteren aan het einde van de middag even naartoe gingen. Nu rijden we er voorbij. Want daar is als het goed is een punt met uitzicht op de Vikoskloof. Het uitzichtpunt heet Oxya Viewpoint. We kronkelen voorbij het dorp nog een stukje de bergen in, tot we niet verder kunnen. Aan het einde van de weg is een soort van parkeerplaats. Vanaf daar gaat een pad van 100 meter een stuk omlaag, tot een uitkijkplatform.

En daar hebben we perfect zicht op de Vikoskloof. Die trouwens in het Guiness Book of World Records staat, omdat het de diepste kloof ter wereld is. Het is hier erg mooi en alweer heerlijk rustig. Er zijn weer iets van 4 andere stelletjes, verder niemand. Oh, het gezin dat we vanochtend bij de Papingo Pools zagen, is nu ook hier. We groeten elkaar hartelijk. Als we ook hier uitgekeken zijn, gaan we terug naar ons hotel.

Mary vraagt belangstellend hoe onze tour was, in de paar woorden Engels die ze kent. Wat is het toch een schatje. Voor het avondeten hadden we het restaurant rechts op het pleintje in gedachten. Maar die serveert geen avondeten. We willen niet naar dezelfde als gisteren. Dan blijft er hier eentje over. Daar zitten best veel mensen een drankje te drinken of zo. Het ziet er meer uit als een kroeg dan als een restaurant. Laat maar.

We lopen naar de andere kant van ons straatje. Het restaurant dat gisteren gesloten was, is nu wel open. Mooi. We nemen plaats, weer als enige gasten. We bestellen tzatziki, een kaassalade (wat eigenlijk een soort saus is), worstjes voor Andy en soutzoukakia voor mij. Dat laatste blijken een soort gehaktworstjes in tomatensaus te zijn. Het smaakt prima. We zijn voor €23,50 klaar, hoewel ik echt heb geprobeerd om daar €28,- van te maken.

De meneer begrijpt het blijkbaar niet. We hebben verder ook geen kleingeld, tenminste, niet kleiner dan een tientje. Dat vinden we teveel fooi. Nou ja, eigenlijk waren ze helemaal niet vriendelijk, dus dan maar geen fooi. We blijven nog even buiten van de zachte avond genieten en gaan dan terug naar ons huisje. We kijken een film en gaan dan weer lekker slapen.

---

We zitten weer om 9 uur aan het ontbijt. Vandaag heeft Mary tosti’s gemaakt, naast het verse brood, eitje, cake en zoet beleg. Heerlijk hoor. Om half 10 zijn we klaar om te gaan. We rekenen af met Mary en nemen afscheid. We krijgen spontaan elk 2 zoenen van haar. De matrassen kunnen dan wel beter en de douche is niet ideaal, maar Mary maakt alles goed met haar hartelijke karakter. Oh, en het huis is geweldig, heerlijk authentiek. Een echte aanrader!

Wij verlaten vandaag Griekenland en gaan terug naar Albanië. We hebben een makkelijke route gekozen, met onderweg 1 stopje. Dat is pas in Albanië. Eerst moeten we de bergen uit zien te komen. We toeren weer lekker door Zagoria. We rijden iets van 60 kilometer en dan zijn we opeens bij de grens. Eerst Griekenland uit. Geen probleem. Dan Albanië in. We hebben een erg aardige beambte, die vraagt hoe het gaat en wat we al hebben gezien in Albanië.

Alleen nog maar Tirana, eigenlijk. Hij vertelt dat het stuk tussen Sarande en Vlorë geweldig mooi is. Komt goed uit, want daar gaan wij naartoe. Hij wenst ons een hele fijne tijd. Wij rijden door, op bergen af die me een beetje aan de Sierra Nevada in California doen denken. Dan moeten we volgens Miep afslaan en hoog de bergen in. En dat is ook een hele mooie route. De bergen zijn hier weer heel anders dan vanochtend in Griekenland.

Als we over deze bergpas heen zijn, zijn we al snel bij ons stopje: de Blue Eye, oftewel Syri i Kaltër. We rijden een klein stukje over een gravelweg. Dan komen we bij een soort brug. Daar is een wachthuisje en een meneer die graag 200 lek wil, €1,60. Is goed hoor. Het is nu nog een kilometer rijden, zegt hij. Okay. Die kilometer gaat verder over een vrij slechte gravelweg. Aan het einde van de weg is een soort braakliggend terrein, met puin. Alsof er in betere tijden een restaurant stond.

We begrijpen niet helemaal waar we moeten zijn. We kijken een klein stukje verderop. Daar staat een camper met een gezinnetje. Okay. Er is een bruggetje, maar die ziet er niet echt stevig uit. Beetje vaag. Gelukkig komen er ook andere mensen aan. Die lopen bij het braakliggende stuk een ander bruggetje over. Nou, dan doen wij dat toch ook. Gelukkig maar, want daar zien we het natuurwonder waar we voor kwamen.

Het water is hier ongelofelijk helder en ongelofelijk blauw. Op 1 punt lijkt het inderdaad wel wat op een diepblauw oog. Komt omdat hier eigenlijk een bron is, waar het heldere water met grote kracht uit een verticale grot omhoog komt. Een karstverschijnsel noemen ze het. Het is in elk geval indrukwekkend mooi! Wat ook mooi is, is het weer. Het is maar liefst 27 graden vandaag. In november. Lekker hoor.

Als we zijn uitgekeken, gaan we op weg naar ons hotel. Dat ligt net buiten het plaatsje Ksamil, op het schiereiland dat Butrint heet. Dat is eigenlijk een nationaal park, met een archeologische vindplaats. Het staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Maar eerst ons hotel, Hotel Livia. We zijn nogal vroeg. Het is hier namelijk een uur vroeger dan in Griekenland en we komen al om 12 uur aan. Gelukkig is dat geen probleem, onze kamer is al klaar.

We gooien onze spullen in de kamer en nemen eerst een kop koffie. Dan gaan we buiten op het terras zitten, om iets voor de lunch te bestellen. Dat wordt kippensoep met brood. Smaakt prima. Als dat op is, wandelen we richting pontje. Die steekt het water over, zodat je via die kant naar Griekenland kunt rijden. Wij slaan linksaf, naar de ingang van de historische vindplaats. We moeten entree betalen, 700 lek per persoon. Dat is nog geen 6 piek. Daarvoor mogen we het hele park bekijken.

En wat zien we dan? Een oude Griekse stad. Of wat ervan over is. Het hoogtepunt is het oude amfitheater, dat er nog behoorlijk intact bij ligt. Verder zijn er nog meer mooie oude tempels en huizen uit de Romeinse tijd. Je kunt er heerlijk rondlopen en alle opgravingen bewonderen. Mooi hoor.

Als we zijn uitgekeken, gaan we boodschappen doen in het dorp. We hebben namelijk niet zoveel drinken meer.

Onderweg zien we de zandstranden waar Ksamil om bekend staat. We kijken daar ook meteen even, we zijn er nu toch. Aan de overkant zien we 3 kleine eilandjes en 1 grote: Corfu. Dat Griekse eiland ligt slechts 20 km uit de kust. Het is hier erg mooi en heerlijk rustig. Ik kan me echter voorstellen dat het in de zomer een stuk drukker is. We hangen een tijdje bij het strand rond en gaan dan alsnog naar die supermarkt.

Dan rijden we weer terug naar ons hotel. De zon begint al onder te gaan en we hebben vlak voor Butrint een grote parkeerplaats gezien. We denken dat we daar de zonsondergang perfect kunnen volgen. En dat klopt. Alleen jammer dat ik daarbij 9 keer word gestoken, mopperdemopper. Als de zon bijna onder is en ik alweer een mug op mijn been zie, ben ik het beu. We gaan terug. Benen wassen, insmeren en een lange broek aan!

Voor het eten hadden we een leuk pizzatentje aan het water gezien. Daar hebben we wel zin in, dus rijden we weer naar de andere kant van Ksamil. Zo jammer dat de tent die we voor ogen hadden, geen pizza’s verkoopt. Ze hebben wel veel gerechten met vis of schaaldieren. Andy kiest pork ribs… Ik ga voor een linguine met zeevruchten. We nemen samen een olijfsalade vooraf. De olijven zijn wat bitter. Mijn pasta wel aardig, Andy’s pork ribs niet te vreten. We wagen ons dan ook maar niet aan een toetje.

Snel afrekenen. Het is 2400 lek, 2 tientjes. We geven 500 fooi. De serveerster was immers wel erg vriendelijk. En zo breed hebben ze het niet, hier in Albanië. Onderweg naar huis stoppen we bij een supermarktje voor een ijsje, bij wijze van toetje. Oh, had ik al verteld dat ik bij het restaurant nog eens 3x ben gestoken? We zaten op een overdekt terras, waar ik opeens wat in mijn nek voelde. Fijn. De stand is nu 12 voor de muggen, 0 voor Janneke. We gaan maar gauw terug naar ons hotel. Weer hetzelfde als anders: relaxen, filmpje kijken en lekker slapen.

---

Ik was dus gisteren 12x gestoken. Twaalf keer! Drie keer raden waar ik vannacht wakker van werd… Jeuk x 12. Anyhow. Om 8 uur zijn we wakker & op. Ontbijt is inclusief en we gaan naar de heerlijke tuin. We krijgen ei, tomaat, kaas en toast en we kunnen kiezen hoe we ons ei willen. Koffie erbij, prima. Om half 10 gaan we op pad. We nemen de weg langs de kust, naar Vlorë. En dat is een hele mooie route.

Vooral het stuk vanaf Dhermi is prachtig. Dat gaat namelijk steil de bergen in, over de Llogara Pass. Bovenaan de berg is een uitkijkpunt. Daar zijn ze aan het parasailen. We zijn net op tijd om een paar mensen naar beneden te zien gaan. Spectaculair hoor. Dan weer verder, nog een klein stukje omhoog en dan de berg weer af. De weg naar beneden is wat slechter dan die naar boven, maar prima te doen.

Aan de andere kant van de berg is de Albanese Rivièra. Zo noemen ze het tenminste. En dat is mooi! Ik kan me hier het toerisme in de zomer goed voorstellen. Het maakt hier een iets meer “af”-indruk dan in de rest van het land. Want naast mooie, verzorgde huizen hebben we vooral veel casco’s gezien. Geen idee waarom dat is. Zijn ze begonnen met bouwen terwijl het geld nog niet rond was? Is de aannemer failliet gegaan? Maar ja, dan zo vaak. Want in elk dorp zie je dit fenomeen terug. Zonde hoor.

Nou ja, wij toeren lekker langs de bergen, langs de zee en door leuke kustplaatsjes. Het is alweer heerlijk weer en we genieten enorm. Aan het einde van de route ligt de grotere plaats Vlorë. Dat ziet er ook gezellig uit. We bewonderen even het uitzicht over de baai. Dan rijden we verder. Dwars door het land, naar Berat. En dat is een andere wereld. We komen regelmatig door gehuchten, met weer die typische half-casco of casco panden.

Vanaf ongeveer 25 kilometer voor Berat wordt de weg erg slecht. Veel kuilen en hobbels en we moeten goed kijken waar we rijden. Eigenlijk is dit hoe je je de wegen in Albanië voorstelt. Of in Roemenië. Wat wil zeggen dat over het algemeen de wegen in Albanië erg goed zijn. Behalve dit stuk. En zo was het in Roemenië ook. Meestal goed, soms erg slecht. Dit slechte stuk duurt ongeveer 10 kilometer.

We moeten allebei plassen. Als we een cafeetje zien, stoppen we voor koffie & een plas. De wc is keurig. Alleen jammer dat er geen wc papier is. Wacht, ik heb vast wel iets in mijn tas. Die hangt binnen in het café. Ik wil de deur weer van het slot draaien. En sta met de knop van het slot in mijn handen… Ik krijg hem er niet weer op, want de pen waar die op hoort, is naar buiten geschoten. De ándere kant op naar buiten. Paniekmomentje! Ik beuk hard op de deur en schreeuw om Andy. De jongen van het restaurant heeft het gelukkig snel in de gaten en komt mij al verontschuldigend bevrijden. Pfoe, opluchting! Nou ja, nu kan ik meteen om wc-papier vragen. En bijkomen met die kop koffie.

Zo, we gaan maar weer verder. We komen in de buurt van onze eindbestemming. Berat wordt de stad van de duizend ramen genoemd. Zodra je er aankomt, zie je waarom. Tegen een heuvel zijn witte huizen met bruine daken en ontelbare ramen geplakt. Wel duizend ramen. En dat is prachtig. En oud; het stamt van voor Christus. Het begon met een kasteel. Dat staat er nog steeds, helemaal bovenop die heuvel. Nou ja, het is niet precies dezelfde als toen. Er is nog wel eens een rampje voorbij gekomen, waardoor het opnieuw moest worden opgebouwd.

Binnen de kasteelmuren wonen nog steeds mensen. En daar ergens had ik een hotel geboekt. Om vage reden werd die een paar dagen geleden geannuleerd. Iets met de creditcard. Dat is bullshit, want de andere hotels hadden daar geen problemen mee. Zal wel zijn overboekt of zo. Maar ik moest snel op zoek naar iets anders. Ik vond een guesthouse met goede waarderingen. En dat zoeken we nu. We kunnen het adres niet helemaal vinden. We staan nu bij het stadion en dat moet in de buurt zijn. Dan maar even bellen. De eigenaar komt ons na een paar minuten ophalen. Het is 2 straten verder.

De kamer is op de 5^e verdieping van een appartementencomplex. Gelukkig is er een lift. Het blijkt dat we een kamer met badkamer in zijn huis hebben geboekt. Wat je van een boeking via Airbnb verwacht. Wat de reden is dat wij nooit via Airbnb boeken… De kamer is keurig hoor en de eigen badkamer ook. Maar je zit wel bij mensen in huis en je moet door hun woonkamer om in de slaapkamer te komen. Daar houden we niet van. We besluiten dat we naar de auto teruggaan en daar kijken of we misschien iets anders kunnen vinden.

We nemen de lift weer naar beneden. Op de 4^e wil een echtpaar erbij, maar ziet er vanaf als ze zien dat hij al vol zit. De deuren gaan weer dicht. Het licht in de lift gaat uit. En hij gaat niet verder… Andy roept “aan de kant!” en schuift heldhaftig de deuren van de lift open. We stappen heel snel naar buiten. Goed, hier blijven we definitief niet! In die lift stappen we nooit meer en we zijn niet van plan 5 verdiepingen met onze koffers te gaan sjouwen. Ik zoek iets anders op Booking.com. Aan de andere kant van het centrum zit een hotel met goede waarderingen. Daar gaan we eerst even kijken. Voor €35,- hebben we een kamer met ontbijt. Op de begane grond. Het ziet er erg mooi uit, doe maar. De auto kunnen we aan de overkant kwijt. Mooi.

Dan gaan we nu terug naar het guesthouse. We lopen de trappen op naar de 5^e verdieping. Niemand thuis. Maar: we hebben natuurlijk de sleutel. We gaan naar binnen en leggen een briefje neer. Dat de lift stuk is en we al die trappen niet gaan nemen met onze bagage. We leggen er 1.000 lek (8 piek) bij als vergoeding, want ze zullen wel een fee aan Booking.com moeten betalen. Trouwens, was de lift niet stuk geweest, waren we ook niet gebleven. Dan hadden we misschien wel het hele bedrag (2150 lek) betaald. We laten briefje + geld + sleutel achter en rijden terug naar ons nieuwe onderkomen.

Als we onze spullen hebben geïnstalleerd en een beetje bijgekomen zijn van de dag, is het bijna 6 uur. Tijd om te gaan eten. We zien een hoop mensen richting universiteit lopen. Dat trouwens wel erg veel op het Witte Huis lijkt. We hebben zin in een simpele pizza en zien een pizzeria met een druk terras. Er zitten veel jongelui iets te drinken. Het is tenslotte zondagavond en dit is zo te zien een studentenstad. We laten ons adviseren om 1 pizza te nemen, dat zou genoeg moeten zijn voor 2. Het duurt even voor die komt, maar dan hebben we ook wat. Een heerlijke pizza, maar net niet genoeg voor ons 2-en. We gaan niet nog iets bestellen, want deze pizza duurde al zo lang. We rekenen af; 860 lek, 1000 met fooi. We zijn dus voor 8 piek klaar.

We wandelen nog een stukje verder en zien dan opeens de eigenaar van het guesthouse. Geen idee of die op zoek was naar ons of daar toevallig stond. Hij vertelt dat dit de eerste keer is dat de lift stuk is gegaan. Hij zegt dat we niets hoefden betalen, want het is zijn fout, niet die van ons. Ik zeg dat we in elk geval de booking-fee willen vergoeden, omdat hij die zal moeten betalen. Hij vind dat geen punt, maar geeft ons ook niet hard die 1000 lek terug… Nou kunnen wij best 8 piek missen en we denken dat ze het hier harder nodig hebben dan wij. Wij zijn best tevreden met deze oplossing, ook omdat we er sowieso niet wilden blijven. We nemen afscheid en dan wandelen we terug.

Nog een stukje langs de rivier. Als we langs een gyros-tentje komen, merken we dat we nog wel wat trek hebben. We nemen allebei een broodje. Dat is erg lekker, maar kunnen we niet helemaal op. Zo, nu terug naar ons hotel. Nog even relaxen voor we gaan slapen.

---

Om half 9 zitten we aan het ontbijt. We krijgen een gebakken eitje, feta, tomaat, komkommer, toast en yoghurt. En natuurlijk koffie en sju. Dan pakken we in, checken uit en brengen onze zooi naar de auto. Voordat we vertrekken, bekijken we eerst Berat nog eens goed bij daglicht. Het is een prachtig plaatsje, dat wat ons betreft terecht op de Werelderfgoedlijst staat. Onder het kasteel is de wijk Mangalemi ontstaan, met de traditionele huizen.

Elk huis bestaat uit 2 verdiepingen en de bovenste heeft de vele ramen. Omdat het tegen de heuvel aangebouwd is, zie je alleen de 2^e verdiepingen. Vandaar de duizend ramen. We lopen door een paar van de kleine, steile straatjes. Dan gaan we de brug over, naar de eveneens mooie wijk Gorica. Vanaf daar hebben we natuurlijk een perfect zicht op Mangalemi. Als we hier zijn uitgekeken, pakken we de auto en rijden een klein stukje verder, naar de kerk & de moskee, die bijna naast elkaar staan. Ik wandel ook nog even naar de universiteit voor een paar foto’s.

Dan wordt het wel tijd om te gaan. Naar Durrës. Dat is de 2^e grootste plaats van Albanië en het ligt aan de kust. Daardoor is het ook een geliefde badplaats. En een belangrijke havenstad. De weg ernaartoe is niet bijster interessant. We verbazen ons vooral en alweer om de niet-af gebouwen. Behalve de nog-lang-niet-klaartjes zie je ook veel gebouwen waarin al wel wordt geleefd, maar waar bijvoorbeeld de bovenste laag nog lang niet af is. Raar hoor.

Na een kleine 2 uur rijden komen we in Durrës aan. We zoeken eerst het oude centrum. Dat is zelfs nog ouder dan dat van Berat. In het oude centrum zijn de restanten van een amfitheater te vinden. Want Durrës was een belangrijke Romeinse nederzetting, back in the days. Er konden maar liefst 15.000 toeschouwers in het theater. Daardoor was het het grootste amfitheater in de Balkan. Het werd in 1966 herontdekt. Net als 40 skeletten met gebroken nekken… Waarschijnlijk gladiatoren die niet zo goed bleken te zijn in hun werk.

Van de oude stadsmuren die de stad vroeger beschermden, staan nog een paar overeind. Ook de oude Venetiaanse toren staat er nog. Daar is nu een cafeetje bovenop gevestigd. We lopen langs het amfitheater en zien een ieniemini-tentje dat byrek verkoopt. Byrek komt in meerdere landen voor en heeft meerdere namen. Zo heet het in Turkije “börek” en in Bosnië “burek”. Maakt niet uit, in alle landen is het een gerecht van filodeeg, gevuld met bijvoorbeeld kaas of spinazie en feta. En het is erg lekker, daar hebben we wel zin in! We nemen elk eentje met kaas en dat kost slechts 100 lek voor 2, oftewel 80 cent.

We wandelen een klein rondje en rijden dan terug naar de zee. Daar is een leuke maar enigszins vervallen boulevard. Inclusief pier. En een bruggetje dat veel op de Erasmusbrug in Rotterdam lijkt. We kijken even rond. Dan bedenken we wat we willen doen. Het is nog te vroeg om naar ons eindpunt te gaan. Kom, we rijden nog een stuk terug langs de kust. Dat ziet er gezellig druk uit. Aan het begin van de stad parkeren we en gaan we een kopje koffie drinken in een restaurant aan het strand.

Als dat op is, toetsen we onze eindbestemming in de navimiep en rijden naar Kamëz. Dat ligt tussen Tirana en het vliegveld in. We komen er om 2 uur aan, een beetje eerder dan we hadden gezegd. De incheckmevrouw is er nog niet, maar we worden vriendelijk geholpen aan een kamer en aan een parkeerplek in de parkeergarage van het hotel. Daar is ook een lift naar onze verdieping. Gelukkig, want we waren al even bang dat we onze bagage omhoog moesten sjouwen. We zitten namelijk op de 4^e verdieping, vanaf de parkeergarage geteld. Nu kunnen we makkelijk alles in onze kamer brengen.

Daar gaan we eerst met een kop koffie een beetje relaxen. Om 4 uur wordt er geklopt: de incheckdame. Kunnen we dat ook meteen regelen. Voor het avondeten moeten we eropuit, helaas. We rijden over een erg drukke weg in het bijna donker, op zoek naar een eettent. We zien voornamelijk barretjes, met een hoop jongemannen erin. Hmm. Dan zien we een zijstraatje, met wat lijkt op een restaurant. We parkeren aan de kant van de weg en lopen naar de overkant. Nee, is ook een bar.

We steken weer terug over. We worden in het Italiaans aangesproken, door een man voor een klein tentje. Andy kent 5 woorden Italiaans, bijvoorbeeld het woord voor “eten”. Ja hoor, dat kan hier. We gaan mee naar binnen. Tja, nu moeten we iets bestellen. Er ligt het een en ander aan vleesproducten. De hamburgers zien er wel lekker uit, we bestellen er allebei eentje. De kok houdt een broodje omhoog. Ja, doe er maar omheen. We nemen binnen plaats en wachten even op onze broodjes.

Terwijl we wachten is er opeens een hoop drukte buiten. Politie. Die willen de auto’s bekeuren die langs de kant staan geparkeerd. Zoals die van ons… Andy gaat snel even checken: nee, we mogen hier helemaal niet staan. Hij gaat ‘m gauw wegzetten. Gelukkig is er pal om de hoek een parkeerplaats. Hebben we net een bekeuring kunnen voorkomen. De Mercedes die 2 auto’s voor ons stond, heeft er wel een te pakken.

Goed, onze hamburgers. Die zijn erg lekker. Zo lekker, dat we er allebei nog een bestellen. Ziezo, wij zitten meer dan vol. We rekenen af: 600 lek. Dat is nog geen 5 euro. Voor 4 broodjes en 2 blikjes fris. We geven 800 en nemen afscheid van de aardige mensen. We zoeken de weg terug naar ons hotel. Daar pakken we alvast zoveel mogelijk in: morgen weer terug naar huis.

---

We konden niet online inchecken, omdat dat met vertrekpunt Tirana niet mag bij Austrian. Geen idee waarom niet. Nu moeten we wat eerder op het vliegveld zijn. We vliegen pas om 3 uur, we hebben alle tijd om daar in te checken. Eerst maar ontbijt. Dat is inclusief en we mogen iets van de kaart kiezen. We kiezen het menu met een eitje, worstjes, tomaat, komkommer en kaas. We krijgen er een sterk bakje koffie bij, we zijn meteen goed wakker. Dan doen we lekker rustig aan. Naast ons zijn 2 scholen: een basisschool en eentje voor voortgezet onderwijs. We kijken een tijdje naar wat zich daar allemaal op het schoolplein afspeelt. Het valt ons op hoe rustig en gestructureerd het er aan toe gaat.

Om 11 uur zijn we meer dan klaar en we gaan vast richting vliegveld. We volgen de aanwijzingen van Miep. Tot we die maar raar vinden. Wat is dit nu weer voor gekke binnenweg? We draaien om en rijden door tot een normale kruising. Tot we opeens veel auto’s zien afslaan. Dan herinneren we ons de wegafsluiting, toen we een week geleden Tirana verlieten. Dat is waar ook, toen kwamen we over een slechte binnenweg. We volgen toch maar de rij auto’s. Inderdaad, we komen weer over diezelfde slechte binnenweg. Dat leidt inderdaad naar het vliegveld. We zoeken de plek van onze autoverhuurder, waar Andy vast parkeert.

Ik wandel nog even terug naar de rotonde voor een laatste foto van het beeld van Moeder Teresa. Want hoewel ze in Skopje, Macedonië werd geboren, is ze van Albanese afkomst. Vandaar dat hier een standbeeld van haar staat. Op de terugweg loop ik langs het autoverhuurkantoor in de terminal. Er loopt iemand mee om de auto in te nemen. Alles is in orde, we kunnen naar de incheckbalies. Die is alleen nog niet open. Hij opent 2 uur voor de vlucht. We wachten maar even. Als de balies open gaan, gaat het inchecken vlot. Als we van onze koffers af zijn, gaan we nog even buiten van de zon genieten, voor we door de douane en controle gaan. De terminal is niet groot, er is een kleine ruimte met 7 gates.

We hebben best alweer trek en bestellen koffie met een broodje. Komen we meteen van ons laatste Albanese geld af. Dan wachten tot we kunnen boarden. Dat wil zeggen: kunnen instappen in de shuttlebus, die ons een klein stukje verderop naar het vliegtuig brengt. Het is een klein toestel, met 2 rijen van 2. Natuurlijk vertrekken we te laat, maar komen toch precies op tijd aan in Wenen. Onderweg hebben we drinken en wat lekkers gekregen. We informeren naar de gate vanwaar onze vlucht naar Amsterdam vertrekt. Dat is gate F36 en we zullen moeten opschieten. We hebben namelijk 35 minuten om over te stappen. Vanaf nu. We zijn dan wel op tijd geland, maar we zijn nog niet uit het vliegtuig. Eerst moeten we nog richting terminal taxiën. Dan moeten we weer met een shuttlebus. Dan snel op weg naar onze gate.

Crap, paspoortcontrole. Oh fijn, en ook door de gewone controle. Samen met nog een paar passagiers met weinig overstaptijd proberen we de snelste rij te krijgen. We mogen aansluiten bij Business Class. Daar sluit iedereen netjes achteraan, behalve 1 meneer. Ik vertel hem dat de rij achter ons begint. Hij wil alleen weten of ik een business class ticket heb. Nee, maar wel nog maar 10 minuten om over te stappen. Dat boeit hem niet: heb ik een business class ticket? Nee, maar hij blijkbaar wel, mister Big Shot. Hij blijft onverstoorbaar voordringen, dus wens ik hem een “rotten live” toe. De rest van de rij moet lachen. Gelukkig komen we vlot door de controle en dan snellen we naar onze gate. Die natuurlijk nog een kwartier lopen is. Dat is ook ongeveer de tijd die we hebben voor ons toestel vertrekt.

Als we er bijna zijn, roept iemand al “Amsterdam?” naar ons. Ja, graag! Opschieten dan. Zeg, we doen ons best, daar gaan we echt niet nog harder door lopen! We stappen als laatste het vliegtuig in. Dat zit al vol met passagiers, blijkbaar op ons te wachten. Je hoort ze bijna zuchten… We vertellen van onze late aankomst uit Tirana, dat we door allerlei controles moesten en blij zijn dat we aan boord zitten. ’t Is dus niet dat we liepen te treuzelen. We kletsen even gezellig met de Indo naast ons en dan beginnen we aan de laatste vlucht. We krijgen weer lekkers en drinken en na ongeveer 2 uurtjes zijn we in Amsterdam. We wandelen rustig naar de bagageband. We geloven er namelijk niets van dat onze koffers mee zijn gekomen. Maar toch wel: als we bij de band aankomen, komen ze net voorbij. Dat is ook mazzel!

We grissen ze van de band en halen meteen onze jassen eruit. Het is hier een behoorlijk stuk frisser dan in Albanië! We komen langs de Hema. Oe, een Hema-worst gaat er wel in! Twee ook wel, eigenlijk. Bij wijze van avondeten. Dan gaan we snel naar buiten, zodat we de komende shuttlebus van Ibis kunnen halen. Die komt even na achten. We zijn vlot bij het hotel en om half 9 zitten we in de auto. De uitrijkaart was namelijk bij aankomst al afgestempeld, we kunnen naar huis en lekker nagenieten!

---

Epiloog

Tja, het wordt misschien een beetje saai: we hadden weer een geweldige vakantie! We zijn nu in alle Balkan landen en voormalig Joegoslavische landen geweest. En die zijn allemaal anders. En allemaal prachtig, op hun eigen manier. De een wel wat meer dan de ander, eerlijk is eerlijk. Maar overal is wel iets moois te zien.

In Albanië, bijvoorbeeld. De hoofdstad Tirana is leuk. Niet heel spectaculair en ik zou er geen weekendtrip van maken. maar als u toch in de buurt bent… Het land zelf is prachtig. Vooral langs de kust, tussen Ksamil en Vlorë. De Llogara Pass is geweldig. En de Albanese Rivièra een uitstekende zonbestemming. Echt spectaculair is The Blue Eye. Wat een ongelofelijk blauw en helder water! Een ander pareltje is Berat, de stad met de duizend ramen.

Kosovo is maar klein en dat zijn de bezienswaardigheden ook. Wij vonden het sterk op Servië lijken. We hadden al gelezen dat de hoofdstad Pristina niet echt aantrekkelijk is. En dat klopt. Tuurlijk heb je er wel wat bezienswaardigheden, maar het is geen citytrip material. Prizren daarentegen was erg leuk. Knus en compact. Tja, en verder is het zoals gezegd een klein land. Het is bijna 4x kleiner dan Nederland.

Macedonië was een erg leuke verrassing. In Krusevo hebben we ons verbaasd over de bijzondere monumenten. En vooral Skopje vonden we gaaf. Ja, al die nieuwe gebouwen en beelden zijn best pompeus en pretentieus. Maar stiekem vonden we het wel mooi. Je kunt er ook prima ’s avonds rondscharrelen. Alles is mooi verlicht en de sfeer is best gezellig. Voor een citytrip geven wij het een 7,5.

Aan het Meer van Ohrid was het heerlijk. De oude stad is erg mooi, hoewel je een goede conditie moet hebben om al die steile trappen te beklimmen. Als je in de buurt bent, is een bezoek aan Sveti Naum een must. De rit van Ohrid richting Griekse grens, hoog boven het meer langs, was spectaculair. Sowieso was toeren door het bergachtige land, met de schitterende herfstkleuren, niet bepaald een straf.

Het vierde land hoort niet bij de Balkan of voormalig Joegoslavië. Maar ja, we waren er in de buurt… Dit deel van Griekenland is werkelijk schitterend! Ik had al vaak foto’s gezien van Meteora. Om het met eigen ogen te zien is absoluut geen tegenvaller. Ook het bezoeken van de kloosters is heel bijzonder. Omdat het best compact is, kun je dat op allerlei manieren doen. We zagen wat dappere mensen op de fiets, maar ook best wat wandelaars.

Dan Zagoria. Behalve dat de streek prachtig is, zijn de dorpjes zo schattig. Je voelt je echt even een paar jaar terug in de tijd. We sliepen in een mooie authentieke herberg. Eigenaresse Mary is denk ik het liefste mens in Zagoria. Zij alleen maakt een verblijf hier al een unieke ervaring. Je kunt in Zagoria heerlijk rondtoeren en genieten van de bijzondere bergen. De Papingo Rock Pools en de Vikos-kloof zijn schitterend, net als de oude boogbruggen.

Eind oktober, begin november is het hier heerlijk toeven. Het was elke dag minstens 25 graden en op 2 dagen na hadden we telkens volle zon. Absoluut geen straf! In de zomer zal het hier een stuk warmer zijn. Maar ja, dan kan je weer lekker van de stranden genieten. In elk geval is ook dit deel van de wereld een aanrader om te bezoeken.

Facts & Figures 2018
Continent	Europa
Hoofdstad	Tirana
Grootte tov Nederland	1,4 x kleiner (28.748 km2)
Aantal inwoners	3 miljoen / 106 per km2
Beste reistijd	Mei t/m september
Visum nodig?	Nee
Tijdsverschil met Nederland	Geen
Munteenheid	Lek (ALL)
Taal	Albanees
Facts & Figures 2018
Continent	Europa
Hoofdstad	Pristina
Grootte tov Nederland	3,8 x kleiner (10.887 km2)
Aantal inwoners	1,8 miljoen / 174 per km2
Beste reistijd	Mei t/m oktober
Visum nodig?	Nee
Tijdsverschil met Nederland	Geen
Munteenheid	Euro
Taal	Albanees
Facts & Figures 2018
Continent	Europa
Hoofdstad	Skopje
Grootte tov Nederland	1,6 x kleiner (25.713 km2)
Aantal inwoners	2,1 miljoen / 81,8 per km2
Beste reistijd	Mei-juni + september
Visum nodig?	Nee
Tijdsverschil met Nederland	Geen
Munteenheid	Denar (MKD)
Taal	Macedonisch
Facts & Figures 2018
Continent	Europa
Hoofdstad	Athene
Grootte tov Nederland	3,17 x groter (131.957 km2)
Aantal inwoners	10,8 miljoen / 81,6 per km2
Beste reistijd	Ligt eraan waarvoor je komt…
Visum nodig?	Nee
Tijdsverschil met Nederland	1 uur later
Munteenheid	Euro
Taal	Grieks